تعاریف زیادی را از زیتون و فوایدش شنیده ایم. اینکه ضد سرطان است یا روغن آن جزء بهترین روغن هاست و اینکه نام زیتون در قرآن بیان شده و خداوند به آن قسم یاد کرده. پس بهتر است کمی از درخت زیتون و میوه اش بدانیم.
زیتون((Olive با نام علمی Olea europaea درختچه ای است همیشه سبز به ارتفاع تقریبا سه متر ولی هنگامیکه در شرایط مساعد پرورش می یابد ارتفاع آن حدود 12متر و قطر تنه اش به 3 متر میرسد. چوب درخت زیتون بسیار سخت و مقاوم است و به رنگ زرد یا قهوهای مایل به سبز روشن است اغلب با ته رنگ تیره تری رگه دار شدهاست و برای قفسه سازان و خراطان تزئینی بسیار با ارزش است. رنگ آن زرد است که خطوطی قهوه ای رنگ در آن وجود دارد . از چوب زیتون برای تهیه اشیاء چوبی ظریف استفاده می شود . برگهای آن سبز رنگ ، بیضوی و دراز و به شکل متقابل یکدیگر بر روی ساقه قرار گرفته اند
از آنجایی که زیتون در تمام فصول سال سبز است و توانایی رشد در شرایط سخت را دارد، یکی از بهترین گزینه ها برای ایجاد فضای سبز در هر مکانی میباشد.
ظاهر این درخت به گونه ای است که باعث مقاومت آن در مقابل بادهای شدید می شود. ریشه های آن باعث تثبیت خاک های ضعیف و مناطقی که دارای فرسایش خاک می باشند، می شود. این درخت کاملا با مکانهایی که بادهای نسیم مانند، دریایی دارند سازکار شده و از همین بادها برای گرده افشانی خود استفاده می کند.
منشاء درخت زیتون منطقه مدیترانه بوده و از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. اولین مکانی که زیتون به دست انسان پرورش داده شد سوریه بوده.
زیتون معمولا در اوائل بهار شروع به گل دادن می کند و میوه آن کم کم ظاهر می شود . در اواخر تابستان میوه آن به ثمر می رسد . در این هنگام زیتون سبز است و بتدریج تبدیل به بنفش و قهوه ای و سپس سیاه می شود بطوریکه در اواخر پائیز رنگ آن بکلی تیره است. در این زمان دانه های زیتون آماده برای روغن گیری می باشند. در هنگامی که رنگ دانه های زیتون سبز است برای استفاده خوراکی باید مراحلی مانند خواباندن در آب نمک یا افزودن موادی شیمیایی، برای گرفتن تلخی ، روی آن انجام شود.
درخت زیتون بیشتر تمایل به خاک های آهکی و فقیر دارد. ظاهراً خاکهای دارای کلسیم اگرچه خشک و ضعیف باشد برای رشد سلامت این گیاه بسیار مناسب است اگرچه این گیاه درصورت زهکشی خوب در هرنوع خاک سبک و حتی در خاکهای رسی پرورش مییابد اما این گیاه در خاکهای غنی بیشتر مستعد بیماری است.
درخت زیتون از راههای مختلفی تکثیر میشود اما معمولاً روش قلمه زدن یا خوابانیدن شاخه ارجح میباشند؛ این درخت در خاکهای مساعد به آسانی درخت بید ریشه میکند. زمان به ثمر نشستن درخت زیتون از زمانی که کاشته می شود ، بین 5 تا 7 سال است. زمانیکه میوه آن میرسد پرورش دهندگان ، آن را با دست چیده و جهت انتقال به کارخانه درون پارچه یا سبدهایی میگذارند اما در بسیاری از نواحی، زیتونها را با استفاده از اشیاء بلند مثل چوبدستی که با آن به شاخه های زیتون ضربه میزنند و یا با تکان دادن شاخهها میچینند، یا حتی اجازه میدهند تا آنها بطور طبیعی روی زمین بیفتند و سپس آنها را جمع آوری می کنند.
جالب است که بدانیم ناصر خسرو در سفرنامه خود از وجود زیتون در رودبار سخن گفته است.
خواص درمانی زیتون
زیتون نقرس و رماتیسم را درمان میکند، همچنین برگ زیتون نیز حاوی گلوکزید، مواد قندی، مواد تلخ، کلروفیل، اسید گالیک، تائن، موم و مانیت است و با اثر مقوی درمان کننده فشار خون و زخمهای عفونی است. روغن زیتون، سوزش و درد ناشی ازسوختگی را تسکین داده و از بروز تاول جلوگیری میکند. همچنین ماساژ پوست با روغن زیتون، تعریق زیاد را کاهش داده، مژه و ابرو را تقویت میکند و نیز نقش مفیدی در معالجه پوست پای ترک خورده دارد. این درحالی است که ماساژ پوست سر با روغن زیتون سبب تقویت پوست و مو گشته و شوره سر را برطرف میسازد و موهای سپید شده را سیاه مینماید روغن زیتون سریعاً خارش و سوزش و آبریزش چشم را برطرف ساخته و قوه بینایی را تقویت میکند.
گرچه فواید روغن زیتون بسیار بیشتر از مضرات آن است، اما این محصول هم ضررهایی دارد
زیانها
با گرم شدن، کمی از طعم و بوی این روغن از دست میرودگرم شدن در دمای بالا میتواند باعث بی ثباتی و ناپایداری روغن شود، که باعث ایجاد بیماریهای قلبی در مصرف کنندگان شود
زیتون درختی پر ثمر و روغن میوه آن، غذا و دارویی مفید و در درمان اختلالات گوارشی، کبدی، کلیوی، پوستی وعفونی است. زیتون نقرس و رماتیسم را درمان میکند و برگ زیتون با اثر مقوی درمان کننده فشار خون و زخمهای عفونی است. این درحالی است که مصرف زیاد میوه زیتون سبب لاغری، بیخوابی واختلالات تنفسی میشود
خواص زیتون از منظر اسلام
وَالتِّینِ وَالزَّیْتُونِ
خداوند در سوره "تین"(انجیر) به این میوه قسم خورده است و دانشمندان دینپژوه میگویند، احتمالاً علت آن است که انجیر، یکی از میوههای همه چیز تمام است و کلکسیونی از املاح و ویتامینها دارد؛لذا مورد توجه خاص قرآن قرار گرفته است.
اما این سوگند، ویژگی ظریف دیگری هم در بر دارد که موجب مسلمان شدن یک تیم تحقیقاتی ژاپنی شده است. قصه از اینجا شروع شد که یک گروه پژوهشی ژاپنی، در بین مواد خوراکی به دنبال منبع پروتئین خاصی بودند که به میزان کم، در مغز انسان و حیوانات تولید میشود. این پروتئین، کاهش دهنده کلسترول خون و مسئول تقویت قلب و شجاعت انسان است و بازتولیدش بعد از ۶۰ سالگی تعطیل میشود.
ژاپنیها فهمیدند این ماده فقط در انجیر و زیتون موجود است و برای تأمین آن، باید انجیر و زیتون را به نسبت یک به هفت مصرف کرد.
بعد از ارائه این نتیجه یکی از قرآن پژوهان مصری نامهای به این تیم تحقیقاتی مینویسد و اعلام میکند که در کتاب مقدس مسلمانان، خداوند به انجیر و زیتون در کنار هم قسم خورده.
نام انجیر فقط یک بار و نام زیتون نیز هفت بار در قرآن آمده است.
پیامبر خدا (ص):" چه نیکو مسواکی است زیتون ،از درختی خجسته ! دهان را خوش بو می کند ،جرم دندان را می برد ومسواک من و پیامبران پیشین است . امام صادق(ع):"زیتون بادها رااز بدن دور می کند . پیامبر خدا(ص):" روغن زیتون بخورید و خود را با آن چرب کنید زیرا در آن درمان هفتاد درد است که جزام از جمله آنهاست . امام صادق (ع):" خوردن سویق با روغن زیتون گوشت می رویاند ،استخوان را استحکام می بخشد ،پوست را نازک می کند و برتوان جنسی می افزاید." امام صادق (ع):" اگر از بدن کسی از شما جوش یا آماسه ای بیرون زد ،آن را ببندد وبا روغن زیتون یا روغن حیوانی درمان کند."
خواص داروئی:
1)دم کرده برگ زیتون داروی خوبی برای پائین آوردن فشار خون می باشد.
2) روغن زیتون نرم کننده و صفرا بر است.
3) روغن زیتون دفع کننده سنگ کیسه صفرا است برای این منظور باید آنرا با آبلیمو مصرف کرد.
(4روغن زیتون کرم کش است .
(5روغن زیتون برای رفع سرفه های خشک مفید است.
(6برای رفع خارش گزیدگی حشرات ، روغن زیتون را به محل گزیدگی بمالید.
7) بدن بچه هایی را که مبتلا به نرمی استخوان و کم خونی هستند با روغن زیتون ماساژ دهید اثر مفیدی دارد
8) برای رفع خشکی لثه ، روغن زیتون را بر روی لثه بمالید .
9) برای برطرف کردن خراش و ترک پوست ، گلیسیرین و روغن زیتون را بمقدار مساوی با هم مخلوط کرده و روی پوست بمالید .
10)دم کرده برگ درخت زیتون تب بر است .
11)جوشانده برگ درخت زیتون برطرف کننده نقرس و روماتیسم است .
12)برای سرباز کردن جوشها و کورک ها زیتون را له کرده و روی جوش یا کورک بمالید .
13)دم کرده و جوشانده پوست درخت زیتون تب بر و درمان کننده مالاریا است .
14)پماد میوه نارس زیتون برای سوختگی مفید است
15)جویدن برگ زیتون برای از بین بردن زخم های دهان مفید است
16)برای رفع سستی فلج و لقوه و تقویت نیروی جنسی باید 80 گرم روغن زیتون را با 14 گرم کندر و 16 گرم سیاه دانه مخلوط کرده و بمدت سه روز از آن بخورید
17)مصرف روغن زیتون از امراض قلبی و سرطان جلوگیری می کند .
18)و بالاخره روغن زیتون بهترین روغن برای پخت و پز می باشد زیرا در اثر حرارات خراب نمی شود. به عنوان سالاد و جانشین غذا استفاده میگردد و خواص بسیار زیادی دارد.
19) زیتون معالج قولنجهای ناشی از ورم کلیه است.همچنین این ماده در تسکین درد و سوزش سوختگیها، درمان آفتاب زدگی و سرمازدگی، گزش حشرات، مار و عقرب مفیدست.همچنین پژوهشگران معتقدند مصرف روغن زیتون خطر سرطان سینه را در زنان کاهش میدهد .
همچنین روغن زیتون به جز خاصیت ضد سرطانی فواید فراوانی دارد که از آن جمله ملین بودن آن و نرم کردن عضلات و آرامبخشی درد استخوان است.
درود برتو